Matchmaker, matchmaker! |
Shadkhente, shadkhente! |
!שדכנטע, שדכנטע | |
| |||
Tseytl: | Tseytl: | :צײטל | |
Oy, Yente, Yente, Yente! | Oy, Yente, Yente, Yente! | !אוי, יענטע, יענטע, יענטע | |
Hodl: | Hodl: | :האָדל | |
But someone must make the match. | Ober emetser muz dokh mezaveg zivugim zayn… | אָבער עמעצער מוז דאָך מזווג זיווגים זײַן… | |
Young people cannot decide such things for themselves. | Yunge mentshn kenen azelkhe zakhn aleyn nit bashlisn. | .יונגע מענטשן קענען אַזעלכע זאַכן אַלײן ניט באַשליסן | |
Khave: | Khave: | :חוה | |
She could bring someone handsome… | Zi kon nokh a mol brengen emetsn a sheynem… | זי קאָן נאָך אַ מאָל ברענגען עמעצן אַ שײנעם… | |
Hodl: | Hodl: | :האָדל | |
Someone fine… | Emetsn a faynem… | עמעצן אַ פֿײַנעם… | |
Khave: | Khave: | :חוה | |
And rich… | Un a raykhn… | און אַ רײַכן… | |
Hodl: | Hodl: | :האָדל | |
From a good family… | Mit yikhes… | מיט ייִחוס… | |
Matchmaker, matchmaker, | Shadkhnte, shadkhnte, | ,שדכנטע, שדכנטע | |
Make me a match! | Shadkhn mir tsu! | !שדכן מיר צו | |
Where is he, where? | Vu iz er, vu? | ?װוּ איז ער, װוּ | |
Do something, do! | Tu epes, tu! | !טו עפּעס, טו | |
Matchmaker, matchmaker, | Shadkhnte, shadkhnte, | ,שדכנטע, שדכנטע | |
Look in your book | Kuk in dayn bukh | קוק אין דײַן בוך | |
And find a groom for me! | Un zukh mir a khosn tsu! | !און זוך מיר אַ חתן צו | |
Khave: | Khave: | חוה: | |
Matchmaker, matchmaker, | Shadkhnte, shadkhnte, | ,שדכנטע, שדכנטע | |
Steer me right, | Fir mikh shoyn glaykh, | ,פֿיר מיך שױן גלײַך | |
Bring him to me | Breng im tsu mir, | ,ברענג אים צו מיר | |
Narrow, tall and pale! | Shmol, lang un blaykh! | !שמאָל, לאַנג און בלײַך | |
Bring me a ring, | Breng mir a ringl, | ,ברענג מיר אַ רינגל | |
And do it just because | Un tu es nor bloyz | און טו עס נאָר בלױז | |
The envy should become great! | Di kine zol vern groys! | !די קינאה זאָל װערן גרױס | |
Hodl: | Hodl: | :האָדל | |
My Dad, needs him for a minyan. | Der tate, darf oyf a minyen. | .דער טאַטע, דאַרף אױף אַ מנין | |
Khave: | Khave: | :חוה | |
My mom, needs a rich one, a count. | Di mame, darf a raykhn, a graf. | .די מאַמע, דאַרף אַ רײַכן, ןאַ גראַף | |
Khave & Hodl: | Khave & Hodl: | :חוה & האָדל | |
And I need, doesn't matter, | Un ikh, darf may nafke-mine, | ,און איך, םאי נפֿקה־מנה | |
A boy, not important, | A bokher, nit vikhtik | אַ בחור, ניט װיכטיק | |
as long as he’s smart and sharp! | Oyb klug un sharf! | !אױב קלוג און שאַרף | |
Matchmaker, matchmaker | Shadkhnte, shadkhnte, | ,שדכנטע, שדכנטע | |
Make me a match. | Shadkhn mir tsu. | !שדכן מיר צו | |
Today, I want it today, | Haynt vil ikh haynt, | ,הײַנט װיל איך הײַנט | |
Do something, do! | Tu epes, tu! | !טו עפּעס, טו | |
The night is coming, | S’kumt on di nakht, | ,ס׳קומט אָן די נאַכט | |
I lie again and cry, | Lig ikh vider un veyn, | ,ליג איך װידער און װײן | |
So make a match — for me… | Iz shadkhn shoyn tsu — mir aleyn… | איז שדכן שױן צו - מיר אַלײן… | |
Tseytl: | Tseytl: | :צײטל | |
Since when have you been so interested in grooms, Khave? | Fun ven on bistu azoy farinteresirt mit khasanim, khave? | ?פֿון װען אָן ביסטו אַזױ פֿאַראינטערעסירט מיט חתנים, חוה | |
And I thought that your nose is only in your books. | Un ikh hob gemeynt, az dayn noz shtekt nor in di bikher. | .און איכ האָב געמײנט, אַז דײַן נאָז שטעקט נאָר אין די ביכער | |
And you have thrown your eye on the Rabbi’s son. | Un du host gevorfn an oyg afn rebns zun. | .און דו האָסט געװאָרפֿן אַן אױג אױפֿן רבינס זון | |
Hodl: | Hodl: | :האָדל | |
Why not? We have only one rabbi, | Far vos nit? Mir hobn eyn eyntsikn rebn, | ,פֿאַר װאָס ניט? מיר האָבן אײן אײנציקן רבין, | |
and the rabbi has only one son. | un der rebe hot eyn eyntsikn zun. | .און דער רבי האָט אײן אײנץיקן זון | |
Why should I not want the best? | Far vos zol ikh nit veln dos beste? | ?פֿאַר װאָס זאָל איך ניט װעלן דאָס בעסטע | |
Tseytl: | Tseytl: | :צײטל | |
Because you are a poor child, from a poor home. | Vayl du bist an orem kind, fun an oremer heym. | .װײַל דו ביסט אַן אַרעם קינד, פֿון אַן אָרעמער הײם | |
So the first one that Yente will bring you’ll take. | Iz dem ershtn vos Yente vet brengen, vestu nemen. | .איז דעם ערשטן װאָס יענטע װעט ברענגען, װעסטו נעמען | |
Not so? Surely so! | Nit azoy? zikher azoy! | !ניט אַזױ? זיכער אַזױ | |
“Hodl, oy Hodl, | “Hodl, oy Hodl, | ”האָדל, אױ האָדל, | |
“I have a match just for you! | “Kh’hob a shidekh punkt far dir! | ”כ׳האָב אַ שידוך פּונקט פֿאַר דיר! | |
“Handsome, young! | “A sheyner, un yung! | ”אַ שײנער, און יונג! | |
“He’s sixty with four… | “A zekhtsiker mit fir… | ”אַ זעכציקער מיט פֿיר… | |
“But a groom, he is — | “Ober a khosn, dos iz er — | ”אָבער אַ חתן, דאָס איז ער — | |
“Right? Right… | “Shtimt? Shtimt… | ”שטימט? שטימט… | |
“With luck and with blessing, | “Mit mazl un mit brokhe, | ”מיט מזל און מיט ברכה, | |
“You’ll go to the wedding, | “Vestu tsu khupe geyn, | ”װעסטו צו חופּה גײן, | |
“And what will be if not? | “Un vos vet zayn az neyn? | ”און װאָס װעט זײַן אַז נײן? | |
“I don’t know myself.” | “Kh’veys nit aleyn.” | ”כ׳װײס ניט אַלײן.“ | |
“Khave, oy Khave, | “Khave, oy Khave, | ”חוה, אױ חוה, | |
“Khave, I have him. | “Khave, ikh hob im. | ”חוה, איך האָב אים, | |
“Look at him, how he walks! | “Kuk im on, vi er zikh geyt! | ”קוק אים אָן, ױי ער זיך גײט! | |
“A tall one — I mean — | “A langer — ikh meyn — | ”אַ לאַנגער — איך מײן | |
“A tall one in width. | “A langer in der breyt. | ”אַ לאַנגער אין דער ברײט. | |
“But a groom he is — | “Ober a khosn dos iz er — | ”אָבער אַ חתן, דאָס איז ער — | |
“Ready? Ready… | “Greyt? Greyt… | ”גרײט? גרײט… | |
“And believe the story | “Un gleyb in der geshikhte | ”און גלײב אין דער געשיכטע | |
“That he became fat from whiskey, | “Az er iz fun bronfn dik, | ”אַז ער איז פֿון בראָנפֿן דיק, | |
“And he only hits when he’s sober, | “Un shlogn shlogt er nikhter, | ”און שלאָגן שלאָגט ער ניכטער, | |
“That is your luck. | “Dos iz dayn glik. | ”דאָס איז דײַן גליק. | |
“Did you think you’d get a count? | “Host gemeynt bakumst a graf? | ”האָסט געמײנט באַקומסט אַ גראַף? | |
“I do the best that I can. | “Kh’tu dos beste vos ikh ken. | ”כ׳טו דאָס בעסטע װאָס איך קען. | |
“Without dowry, or noble family, | “On a nadn, on yikhes, | ”אָן אַ נדן, אָן ייִחוס, | |
“No pleasure. | “Nito keyn potsyekhes. | ”ניטאָ קײן פּאָציעכעס. | |
“One gives a man — you take!” | “Me git a man — iz nem!” | ”מע גיט אַ מאַן, איז נעם!“ | |
Khave: | Khave: | :חוה | |
Matchmaker, matchmaker, | Shadkhnte, shadkhnte, | ,שדכנטע, שדכנטע | |
See for yourself | Zest dokh aleyn: | :זעסט דאָך אַלײן | |
I am very young, | Kh’bin zeyer yung, | ,כ׳בין זױער יונג | |
There’s no fire, I think. | S’brent nisht,ikh meyn. | .ס׳ברענט נישט, איך מײן | |
Hodl: | Hodl: | :האָדל | |
Don’t send us | Loz undz nit firn | לאָז אונדז ניט פֿירן | |
To the wedding like sheep, | Tsum khupe vi shof, | ,צום חופּה װי שאָף | |
And have a horrible end. | Un hobn a misn sof. | .און האָבן אַ מיאוסן סוף | |
Khave & Hodl: | Khave & Hodl: | :חוה & האָדל | |
Choose, Yente, | Klayb, Yente, | ,קלײַב, יענטע | |
A man with compassion. | A yid mit rakhmones. | .אַ ייִד מיט רחמנות | |
Remember you were also a bride. | Gedenk bist oykh a kale geven. | .געדענק ביסט אױך אַ כּלה געװען | |
I am not over-fussy, indeed… | Ikh bin nit harb, benemones… | …איך בין ניט האַרב, בנאמנות | |
Khave, Hodl & Tseytl: | Khave, Hodl & Tseytl: | :חוה, האָדל & צײטל | |
I shake with fear and cry! | Ikh tsiter fun shrek un veyn! | !איך ציטער פֿון שרעק און װײן | |
Matchmaker, matchmaker, | Shadkhnte, shadkhnte, | ,שדכנטע, שדכנטע | |
Do nothing, do! | Tu gornit, tu! | !טו גאָרניט, טו | |
There’s no fire, I have time. | S’brent nit, kh’hob tsayt. | .ס׳ברענט ניט, כ׳האָב צײַט | |
I’ve already learned | Kh’hob shoyn gelernt | כ׳האָב שױן געלערנט | |
That playing with fire | Shpiln mit fayer | שפּילן מיט פֿײַער | |
One can get burned. | Vert men azh farbrent. | .װערט מען אַזש פֿאַרברענט | |
So, I ask absolutely | Iz, kh’bet umbadingt | איז, כ׳בעט אומבאַדינגט | |
Don’t bring a ring. | Breng nit keyn ring. | .ברענג ניט קײן רינג | |
Now, my friends, | Haynt, mayne fraynd, | ,הײַנט, מײַנע פֿרײַנד | |
Find for my hand | Krigt far mayn hant | קריגט פֿאַר מײַן האַנט | |
A groom from groom-land! | A khosn fun khosn-land! | !אַ חתן פֿון חתן־לאַנד |
Names :
- Khave (the youngest girl) Eve" ("living one")
- Hodl, pet name for Hadas ("Myrtle"), true hebrew name of Queen Esther.
- Tseytl (the eldest girl) pet name for Sarah ("Princess" in hebrew)
- Yente (the matchmaker) "Gentle", "Noble", in Old French. Like "Yakhne", has the humorous meaning of "gossip".
Lyrics: Sheldon Harnick, music: Jerry Bock